هدف از نوشتار حاضر پاسخگویی به این پرسش است:

۱. اثرگذارترین و اثرپذیرترین بعد در سبک مدیریتی ایشان کدام است و ابعاد اصلی در سبک مدیریتی منطبق بر مدیریت علوی شهید سپهبد قاسم سلیمانی چه بود؟

 ۲. ارتباط این ابعاد با یکدیگر چگونه است؟

۱- عدالت‌طلبی

با توجه به اینکه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی همچون سایر مسائل دینی و اعتقادی اهمیت ویژه‌ای به مقوله عدالت‌خواهی داشت، همواره افراد را به عدالت‌خواهی دعوت نموده و به تبیین آن پرداخته است. ایشان در سخنان خود گفته‌اند: «از مشخصه‌های مهم اسلام ناب در نظریه رهبری ظلم‌ستیزی، عدالت‌خواهی، دفاع از مظلومان، امیدبخشی، از بین بردن ترس و جهل از جامعه است».

۲- مسئولیت‌پذیری در مدیریت

یک مدیر برای تصدی مسئولیت باید از علم و دانش و تجربه لازم برخوردار باشد. در طول ۴۱ سال گذشته هر وقت مدیران در تراز اسلام و ولایتمدار انتخاب شدند، کشور نیز شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده است. سردار شهید حاج قاسم سلیمانی به سفارشات حضرت علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع) اشاره کرده و می‌گفت: انسان تنها یک بار زندگی می‌کند. بنابراین باید در احوال امت‌های گذشته تدبر کرده و با استفاده از تجربیات گذشتگان با عمل و رفتار درست خود به اداره امور بپردازد.

حسن تدبیر، آینده نگری و قدرت تجزیه و تحلیل مسائل یکی دیگر از ویژگی‌های تخصصی یک مدیر موفق است. سردار سلیمانی با بیان اینکه مدیر همچون یک قله برافراشته است، می‌گفت: نقش آن از یک منبر بالاتر است، چون اگر جامعه به سمت صلاح یا غیرصلاح حرکت کند به مدیر آن جامعه برمی‌گردد، مدیر دامنه‌ها را متأثر می‌کند و دینداری و امانتداری مدیر بر جامعه اثر دارد.

۳- فرهنگ شهادت

سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اهمیت ویژه‌ای به موضوع شهادت قائل بوده و در بیانات خود در مجال‌های مختلف به موضوع شهادت و شهادت‌طلبی پرداخته است.

وی در سخنان خود با استنباط مقوله شهادت از آیات قرآن گفت: شهادت به معنای باختن و از دست دادن نیست بلکه به معنای یافتن و بدست آوردن است. شهادت به معنای خسارت و هلاکت یک تصور انحرافی است چراکه شهادت به معنای جاوید بودن و پاینده بودن است. سردار سلیمانی با بیان اینکه تعلق انسان وی را وادار به حرکت می‌کند و هر چه این تعلق متعالی‌تر باشد حرکت و هیجان و بی قراری به سمت آن بیشتر می‌شود، گفت: «در زندگی شهدا یکی از دلایل حرکت شهید به سمت شهادت، وجود همین جوشش و بی‌قراری است». سردار سلیمانی همچنین گفت: «امام (ره) می‌فرمایند اوج بندگی در عالم معنویت، شهادت است و بندگی خالصانه و عبودیت منجر به شهادت می‌شود».

۴- مهم دانستن امر جهاد

در جهان اسلام یکی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی هر کسی مقوله مهم جهاد در راه خداست.

جهاد برعکس آنچه امروزه توسط سیاستمداران مطرح می‌شود تنها به معنی جنگ و خونریزی نیست، بلکه می‌تواند به معنی کوشش و مبارزه در عرصه‌های گوناگون باشد. طبق فرمایشات امام علی(ع) ایمان بر چهار پایه استوار است که شامل ایستادگی و استقامت، یقین، عدل و جهاد است. سردار شهید حاج قاسم سلیمانی با تأثیرپذیری از روحیه جهادی معصومین(ع) به‌خصوص امام علی(ع) اهمیت ویژه‌ای به این مقوله قائل بوده است. وی خطاب به مدافعان حرم می‌فرماید: «جهاد یک دریچه خاص برای اولیای خداست. یقین بدانید شما برای این انتخاب شده‌اید چه این را حفظ کنید و چه نکنید. اما برادران، در راه خدا جهاد می‌کنید، حقش را می‌گیرید. حقش صفات مجاهدان را داشتن است که این‌ها را امیرالمؤمنین در دوره غربت خود در کوفه و عراق ذکر می‌کند. این صفات خیلی مهم است و شما به خیلی از آن‌ها شباهت دارید».

۵- توجه ویژه به جوانان

سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در مجال‌های مختلف جوانان را به خودسازی و دوری از تعلقات پست دنیوی فراخوانده است. «در مقابل تهاجم، عناصر خودی می‌توانند بایستند. عناصر مؤمن خودی را، هرجا که هستند، گرامی بدارید». سردار سلیمانی با اشاره به موضوع شهادت و اخلاص شهدای مدافع حرم و ستایش اعمال آن‌ها گفت: «جوانان نباید به دنبال تعلقات پست دنیوی باشند». با بررسی‌های به عمل آمده به نظر می‌آید سخنان سردار شهید حاج قاسم سلیمانی تأثیرپذیرفته از فرمایشات امام علی(ع) است.